Thiểu ối 3 tháng đầu thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Vậy khắc phục thiểu ối 3 tháng đầu như thế nào để mẹ an tâm, bé phát triển khỏe mạnh? Cùng tìm hiểu ngay các phương pháp cải thiện lượng ối an toàn theo khuyến cáo của bác sĩ sản khoa.
Thiểu ối 3 tháng đầu là gì?
Thiểu ối 3 tháng đầu còn được gọi là thiểu ối (Oligohydramnios) là tình trạng lượng nước ối ít hơn bình thường trong tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ (từ tuần 1 đến tuần 13).
Thiểu ối 3 tháng đầu rất nguy hiểm, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển sống còn của thai nhi
Nguyên nhân gây thiểu ối 3 tháng đầu
1. Nguyên nhân từ phía mẹ
Những yếu tố liên quan đến sức khỏe hoặc lối sống của người mẹ có thể ảnh hưởng đến việc hình thành và duy trì lượng nước ối trong giai đoạn đầu thai kỳ, bao gồm:
- Mất nước, thiểu nước kéo dài: Mẹ uống ít nước hoặc bị tiêu chảy, nôn nghén nặng kéo dài làm giảm thể tích dịch trong cơ thể, ảnh hưởng đến lượng nước ối.
- Tăng huyết áp mạn tính hoặc tiền sản giật sớm: Làm giảm lượng máu tới tử cung và bánh rau, giảm sản xuất nước ối.
- Bệnh lý mạch máu hoặc tự miễn (lupus, hội chứng kháng phospholipid…): Ảnh hưởng tới tưới máu bánh rau.
- Mẹ sử dụng một số loại thuốc: Thuốc ức chế men chuyển (điều trị tăng huyết áp), thuốc kháng prostaglandin, thuốc lợi tiểu... có thể làm giảm sản xuất nước ối.
2. Nguyên nhân từ phía thai nhi
Thiểu ối trong 3 tháng đầu đôi khi là biểu hiện sớm của bất thường ở thai:
- Dị tật hệ tiết niệu: Bàng quang không phát triển hoặc bàng quang to bất thường… khiến thai không thể sản xuất nước tiểu – nguồn sản xuất ối.
- Thai nhi bất thường nhiễm sắc thể như: Hội chứng Turner, trisomy 18… thường kèm theo thiểu ối và thai nhỏ.
- Thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR): Do bánh rau kém hoặc các bất thường gene làm giảm lượng nước ối ngay từ sớm.
- Thai chết lưu sớm: Nếu thai đã ngừng phát triển, nước ối sẽ không được duy trì.
3. Các nguyên nhân khác
Một số nguyên nhân khác có thể dẫn đến ít nước ối ngay từ những tháng đầu thai kỳ như:
- Rỉ ối sớm: Do bất thường màng ối hoặc can thiệp thủ thuật (như sinh thiết gai nhau) gây rò rỉ nước ối khi chưa đến tuần 14.
- Bất thường bánh rau: Rau bám thấp, rau nhỏ,… làm giảm cung cấp dinh dưỡng và dịch cho thai nhi.
- Mang song thai một bánh rau: Có thể có sự phân bố nước ối không đồng đều giữa hai thai nhi (hội chứng truyền máu song thai).
Thiểu ối có thể xuất phát từ thai nhi, từ mẹ bầu hoặc không rõ nguyên nhân
Chẩn đoán thiểu ối 3 tháng đầu thai kỳ
Thực tế rất khó để phát hiện dấu hiệu thiểu ối 3 tháng đầu thai kỳ. Siêu âm là phương tiện chẩn đoán thiểu ối chính xác nhất:
1. Siêu âm thai đầu dò hoặc thành bụng
Bác sĩ siêu âm thấy túi ối nhỏ hơn mức bình thường so với tuổi thai.
2. Xét nghiệm liên quan
Bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm hỗ trợ (nếu nghi ngờ nguyên nhân bất thường):
- Xét nghiệm nhiễm sắc thể (nếu cần).
- Đánh giá chức năng thận, hệ niệu thai nhi (từ tuần 16 trở đi).
- Kiểm tra nhiễm trùng, bệnh lý mẹ (nếu nghi ngờ rò ối hoặc viêm màng ối).
Nếu mẹ bầu được chẩn đoán thiểu ối 3 tháng đầu, cần theo dõi sát tại cơ sở chuyên khoa sản để được xác định nguyên nhân để có biện pháp can thiệp, đảm bảo thai nhi phát triển an toàn từ giai đoạn sớm nhất của thai kỳ.
Tìm hiểu thêm:
- Nước Ối Ít Phải Làm Sao? Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Cải Thiện
- Tại Sao Uống Nhiều Nước Mà Vẫn Ít Ối? Thiểu Ối Nên Uống Gì?
Biện pháp khắc phục thiểu ối 3 tháng đầu cho mẹ bầu
Tình trạng thiểu ối trong tam cá nguyệt đầu có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi nếu không được phát hiện và xử trí đúng cách. Dưới đây là các biện pháp giúp cải thiện lượng nước ối, hỗ trợ mẹ bầu duy trì một thai kỳ khỏe mạnh:
1. Khám thai định kỳ và theo dõi sát chỉ số nước ối
Siêu âm là công cụ quan trọng để đánh giá chỉ số nước ối. Bác sĩ sẽ xác định mức độ thiểu ối và đưa ra hướng xử trí phù hợp. Trường hợp nghi ngờ rò rỉ ối sớm hoặc thai có dấu hiệu bất thường, mẹ cần được chuyển đến cơ sở y tế chuyên sâu.
2. Điều trị bệnh lý nền nếu có
Các bệnh lý như cao huyết áp, tiểu đường, viêm nhiễm phụ khoa có thể ảnh hưởng đến lượng nước ối. Nếu mẹ mắc các bệnh nền, cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị, không tự ý ngưng thuốc, khám và theo dõi theo đúng chỉ định của bác sĩ sản khoa.
3. Tránh dùng thuốc không rõ nguồn gốc
Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến quá trình tạo nước ối hoặc gây hại cho thai nhi. Vì vậy, mẹ bầu tuyệt đối không tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc hay thực phẩm chức năng nào mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
4. Uống đủ nước
Đây là cách khắc phục thiểu ối trong 3 tháng đầu cho mẹ bầu hiệu quả và an toàn. Mẹ bầu nên uống 2–2,5 lít nước/ngày để tăng cường lượng ối. Ngoài tăng cường nước lọc, có thể bổ sung thêm các loại nước dừa, nước ép trái cây, canh, súp để điều chỉnh lượng ối. Ngoài ra, nên tránh các loại đường hóa học, đồ uống có cafein. Lưu ý mẹ bầu nên uống nước rải rác trong ngày, không nên uống quá nhiều trong một lần.
Uống đủ nước hàng ngày giúp cân bằng lượng nước ối khi mang thai
5. Dinh dưỡng hợp lý
Một chế độ ăn cân đối là yếu tố then chốt hỗ trợ khắc phục thiểu ối đặc biệt trong 3 tháng đầu, giúp tăng nước ối, nuôi dưỡng thai nhi phát triển khỏe mạnh. Mẹ nên đảm bảo bữa ăn đầy đủ 4 nhóm chất gồm tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
Tăng cường rau xanh, trái cây tươi giàu nước như cam, dưa hấu, dưa chuột sẽ giúp cơ thể mẹ bầu bổ sung lượng nước tự nhiên, dưỡng chất quan trọng. Ngoài ra, bạn cần lưu ý hạn chế các loại thực phẩm như: Trà, cafe,... để tránh mất nước.
Bổ sung dinh dưỡng hợp lý giúp khắc phục thiểu ối 3 tháng đầu
6. Nghỉ ngơi và giảm căng thẳng
Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lưu lượng máu đến nhau thai, từ đó làm giảm lượng nước ối. Mẹ bầu nên ngủ đủ giấc, tránh làm việc nặng, cố gắng duy trì trạng thái tinh thần tích cực. Các hoạt động thư giãn nhẹ nhàng như đi bộ, thiền hoặc nghe nhạc sẽ giúp mẹ giảm stress hiệu quả. Đây là một trong những cách khắc phục thiểu ối trong 3 tháng đầu hiệu quả mà bạn nên cân nhắc.
Siêu âm định kỳ là điều cần thiết khi mang thai, nhận biết sớm các dấu hiệu thiểu ối
Kết luận
Với những cách khắc phục thiểu ối 3 tháng đầu trên đây sẽ giúp bạn có thai kỳ khỏe mạnh, thai nhi phát triển ổn định, an toàn. Tuy nhiên, mỗi thai phụ lại có cơ địa và nguy cơ khác nhau. Vì vậy, việc thăm khám định kỳ tại các cơ sở chuyên sâu là vô cùng cần thiết. Trung tâm Y học Bào thai – Bệnh viện Đại học Phenikaa (PhenikaaMec) là địa chỉ uy tín với đội ngũ bác sĩ sản khoa đầu ngành, trang thiết bị hiện đại, chuyên sâu trong quản lý thai kỳ nguy cơ cao. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan đến chăm sóc thai kỳ, kế hoạch đi sinh, đừng ngần ngại liên hệ hotline: 1900 886648 để được tư vấn sớm.
